Forum Parafialne

Stefan · Wysłany: 2009-12-04, 16:50 **Nowy Rok KoÂścielny!**

Adwent jest wyjÂątkowym czasem dla chrzeÂścijan. SÂłowo adwent pochodzi z jĂŞzyka ÂłaciĂąskiego "adventus", ktĂłre oznacza przyjÂście. Dla chrzeÂścijan to radosny czas przygotowania na przyjÂście Pana. Oczekiwanie musi rodziĂŚ radoÂśĂŚ, gdyÂż jest oczekiwaniem na przyjÂście Jezusa. Pierwsza niedziela Adwentu zawsze rozpoczyna nowy rok liturgiczny w KoÂściele. Adwent zaczyna siĂŞ w niedzielĂŞ po uroczystoÂści Chrystusa KrĂłla czyli miĂŞdzy 29 listopada a 3 grudnia. Trwa on od 23 do 28 dni, z ktĂłrych cztery zawsze sÂą niedzielami. W okresie adwentu kapÂłan zakÂłada do Mszy ÂświĂŞtej ornat w kolorze fioletowym, Adwent koĂączy siĂŞ wigiliÂą BoÂżego Narodzenia, ktĂłra niekiedy zbiega siĂŞ z czwartÂą niedzielÂą Adwentu. Adwent rozpoczyna siĂŞ od pierwszych nieszporĂłw pierwszej niedzieli Adwentu, a koĂączy siĂŞ pierwszymi nieszporami BoÂżego Narodzenia.
TradycjÂą w KoÂściele sÂą odprawiane w tym okresie o Âświcie Msze ÂŚwiĂŞte, zwane roratami (jest to tradycja wyÂłÂącznie polska). SÂą to msze wotywne ku czci NajÂświĂŞtszej Maryi Panny, na pamiÂątkĂŞ tego, Âże przyjĂŞÂła nowinĂŞ od archanioÂła Gabriela, zwiastujÂącego, iÂż zostanie MatkÂą Syna BoÂżego.
Adwent, z punktu widzenia liturgii KoÂścioÂła katolickiego, moÂżna podzieliĂŚ na dwa okresy:
a) od poczÂątku adwentu do 16 grudnia (czas szczegĂłlnego oczekiwania na powtĂłrne przyjÂście Jezusa Chrystusa na koĂącu czasĂłw);
b) od 17 grudnia do 24 grudnia (czas bezpoÂśredniego przygotowania do uroczystoÂści Narodzenia PaĂąskiego).
W liturgii KoÂścioÂła katolickiego pierwsze czytania pochodzÂą z KsiĂŞgi proroka Izajasza i obrazujÂą wyczekiwanie na przyjÂście obiecanego Zbawiciela. Trzecia niedziela adwentu jest obchodzona radoÂśniej. Jest ona nazywana niedzielÂą Gaudete. W tym dniu szaty liturgiczne mogÂą mieĂŚ rĂłÂżowy kolor.
Na zwyczaje adwentowe w Polsce wpÂłynĂŞÂły szczegĂłlnie praktyki benedyktynĂłw cystersĂłw. W niektĂłrych regionach istniaÂł teÂż zwyczaj "odtrÂąbywania Adwentu": na wsiach rano i wieczorem chÂłopcy grali na ligawkach, czyli drewnianych instrumentach podobnych do klarnetu. Ligawki byÂły uÂżywane tylko w czasie rorat. Z odprawianiem mszy roratniej wiÂąÂże siĂŞ zwyczaj zapalania dodatkowej Âświecy. (Przez caÂły rok liturgiczny przed oÂłtarzem pali siĂŞ szeÂśĂŚ Âświec. W pierwszÂą niedzielĂŞ adwentu zapalana jest siĂłdma). Z Adwentem zwiÂązany jest teÂż zwyczaj wieszania w domach wieĂąca adwentowego. W KoÂściele katolickim miaÂł on przypominaĂŚ wiernym o zbliÂżajÂących siĂŞ ÂświĂŞtach BoÂżego Narodzenia. GaÂłÂązki z igliwiem w wieĂącu symbolizujÂą ÂświÂątecznÂą choinkĂŞ, a cztery Âświeczki oznaczajÂą cztery tygodnie Adwentu. W domu przez kolejne niedziele Adwentu zapala siĂŞ najpierw jednÂą, potem dwie, trzy, a wreszcie wszystkie cztery Âświece.
Pierwsza Âświeca symbolizuje przebaczenie grzechu nieposÂłuszeĂąstwa Adamowi i Ewie przez Boga. Druga symbolizuje wiarĂŞ patriarchĂłw narodu izraelskiego w dar Ziemi Obiecanej. Trzecia to symbol radoÂści krĂłla Dawida ÂświĂŞtujÂącego przymierze z Bogiem. W IV niedzielĂŞ Adwentu palÂą siĂŞ juÂż wszystkie cztery Âświece. Ostatnia symbolizuje nauczanie prorokĂłw, ktĂłrzy zapowiadajÂą przyjÂście Mesjasza i jego krĂłlestwa.
ÂŚwiatÂło, zieleĂą i forma - krÂąg - wieĂąca posiadajÂą swojÂą wymowĂŞ. ÂŚwiatÂło symbolizuje nadziejĂŞ, zieleĂą - Âżycie, krÂąg - wiecznoÂśĂŚ Boga. W caÂłoÂści wieniec adwentowy jest symbolem wspĂłlnoty oczekujÂącej w miÂłoÂści i radoÂści na ÂświĂŞta BoÂżego Narodzenia.
ÂŹrĂłdÂło : Wikipedia i strony katolickie.

Stefan · Wysłany: 2009-12-05, 20:47 **ÂŚw. MikoÂłaj.**

ÂŚw. MikoÂłaj urodziÂł siĂŞ ok. 270 roku w mieÂście Patara. w Turcji. Jest to jeden z najbardziej czczonych ÂświĂŞtych prawosÂławnych, a takÂże ÂświĂŞty katolicki. SÂłynÂąÂł jako cudotwĂłrca, ratujÂący Âżeglarzy i miasto od zagÂłady gÂłodowej oraz niesÂłusznie skazanych urzĂŞdnikĂłw carskich. PosiadaÂł duÂży majÂątek, ktĂłrym dzieliÂł siĂŞ z wszystkimi ubogimi. MieszkaĂący Miry wybrali go na swojego biskupa. ZmarÂł ok. 345 roku. Po opanowaniu Miry przez ArabĂłw, zabrano jego relikwie do miasta Bari, w poÂłudniowych WÂłoszech. Od chwili przeniesienia relikwii ÂświĂŞtego MikoÂłaja z zajĂŞtej przez muzuÂłmanĂłw Miry do Bari we WÂłoszech, co miaÂło miejsce 9 maja 1087 roku, kult ÂświĂŞtego w szybkim tempie zaczÂąÂł siĂŞ szerzyĂŚ w Europie. Warto dodaĂŚ, Âże na pamiÂątkĂŞ tego wydarzenia koÂściĂłÂł wschodni obchodzi ÂświĂŞta ku czci MikoÂłaja cudotwĂłrcy 6 grudnia i wÂłaÂśnie 9 maja. StÂąd MikoÂłaj zimowy i wiosenny.
Legendy mĂłwiÂą teÂż, Âże choĂŚ mĂłgÂł on odnaleÂźĂŚ jednoÂśĂŚ z Bogiem w Âżyciu monastycznym, uznaÂł, Âże nie chce zamykaĂŚ siĂŞ w klasztorze, gdyÂż chce iÂśĂŚ w Âślady Jezusa wĂŞdrujÂącego po Palestynie. W czasie jednej ze swych podrĂłÂży uciszyÂł fale morza - dlatego teÂż uwaÂżany jest za patrona Âżeglarzy i podrĂłÂżnikĂłw.
Znana legenda gÂłosi, iÂż pewien obywatel Patary utraciÂł swĂłj majÂątek i poniewaÂż nie mĂłgÂł zapewniĂŚ posagu swym trzem cĂłrkom, groziÂło im zejÂście na zÂłÂą drogĂŞ. SÂłyszÂąc o tym, MikoÂłaj wziÂąÂł mieszek ze zÂłotem i wrzuciÂł go przez okno do domu tego czÂłowieka. Najstarsza cĂłrka wyszÂła dziĂŞki temu za mÂąÂż. Podobnie uczyniÂł teÂż wobec dwĂłch pozostaÂłych dziewczÂąt. StÂąd czĂŞsto przedstawiano go na obrazach z trzema mieszkami.
Emblematem Âśw. MikoÂłaja w sztuce sÂą trzy kule. Czasem ukazywany jest jako: mÂłody mĂŞÂżczyzna wrzucajÂący trzy zÂłote kule w okno trzech biednych dziewczyn; wskrzeszajÂący troje dzieci z beczki z marynatÂą; ratujÂący rozbitkĂłw z wraku statku; przywracajÂący Âżycie niesÂłusznie powieszonemu czÂłowiekowi; jako noworodek chwalÂący Boga. SzczegĂłlnÂą czciÂą otaczany jest w Bari, Monserrat, i w Rosji. Kult Âśw. MikoÂłaja zyskaÂł ogromnÂą popularnoÂśĂŚ. ÂŚwiadczy o tym liczba koÂścioÂłĂłw pod jego wezwaniem. W Rzymie ich liczba siĂŞga kilkunastu. Natomiast w Polsce po Âśw. Janie Chrzcicielu, a przed Âśw. Piotrem i PawÂłem to wÂłaÂśnie Âśw. MikoÂłajowi poÂświĂŞcona jest najwiĂŞksza liczba ÂświÂątyĂą. Obecnie jest ich aÂż 327 (w tym jedna w KĂŞdzierzynie-KoÂźlu). Jest on uznany za jednego ze ÂŚwiĂŞtych WspomoÂżycieli. ÂŚwiĂŞty jest takÂże bardzo waÂżny dla koÂścioÂła wschodniego. Jest on patronem Rusi.
ÂŚw. MikoÂłaj jest patronem Grecji, Albanii, Rosji, Bari, Aberdeen, Antwerpii, Berlina, Chrzanowa (woj. MaÂłopolskie), GÂłogowa, Miry, Moskwy, Nowogrodu jak rĂłwnieÂż bednarzy, wytwĂłrcĂłw guzikĂłw, cukiernikĂłw, gorzelnikĂłw, dzieci, flisakĂłw, jeĂącĂłw, kupcĂłw, sprzedawcĂłw perfum, sprzedawcĂłw wina, sprzedawcĂłw zboÂża i nasion, marynarzy, kierowcĂłw, uczonych, mÂłynarzy, kancelistĂłw parafialnych, piekarzy, pielgrzymĂłw, piwowarĂłw, podrĂłÂżnych, rybakĂłw, sĂŞdziĂłw, studentĂłw, Âżeglarzy, notariuszy, panien pragnÂących wyjÂśĂŚ za mÂąÂż, wiĂŞÂźniĂłw oraz obroĂącĂłw wiary przed herezjÂą, patron pojednania Wschodu i Zachodu.
Wspomnienie liturgiczne Âśw. MikoÂłaja obchodzone jest w KoÂściele katolickim 6 grudnia jako wspomnienie dowolne.

ÂŹrĂłdÂło : Wikipedia i strony katolickie.

Stefan · Wysłany: 2009-12-19, 20:08 **KolĂŞdy i pastoraÂłki.**

KolĂŞda, czyli w jĂŞzykach sÂłowiaĂąskich BoÂże Narodzenie i jest do dziÂś uÂżywane w jĂŞzykach buÂłgarskim, macedoĂąskim, serbskim oraz sÂłowackim. ObrzĂŞdy ludowe powiÂązane z okresem BoÂżego Narodzenia w jĂŞzyku polskim nazywane sÂą kolĂŞdowaniem lub kolĂŞdÂą.
KolĂŞda, to pieÂśĂą boÂżonarodzeniowa utrzymana w konwencji ÂściÂśle religijnej, poczÂątkowo wywodzÂąca siĂŞ z tradycji ludowej, potem komponowana rĂłwnieÂż przez wielu wybitnych kompozytorĂłw. Odmiana kolĂŞdy o wÂątkach zaczerpniĂŞtych z Âżycia codziennego nazywana jest pastoraÂłkÂą, ktĂłra w odrĂłÂżnieniu od kolĂŞdy nie jest wykorzystywana w naboÂżeĂąstwach religijnych ze wzglĂŞdu na swĂłj Âświecki charakter.
PastoraÂłka, odmiana kolĂŞdy, w ktĂłrej religijna tematyka boÂżonarodzeniowa zostaÂła poszerzona o warstwĂŞ obyczajowÂą, zazwyczaj utrzymanÂą w tonie sielankowym. WystĂŞpowaÂła w postaci prostej bÂądÂź zÂłoÂżonej, udramatyzowanej, jako dialog pasterzy betlejemskich, rĂłwnieÂż w formie kantatowej - z elementami chĂłralnymi, np. chĂłr anioÂłĂłw. PastoraÂłka byÂła w Polsce rozpowszechniona szczegĂłlnie od XVII w. PosÂługiwaÂła siĂŞ chĂŞtnie komizmem sÂłownym i sytuacyjnym.
WedÂług tradycji autorem pierwszej kolĂŞdy byÂł Âśw. Franciszek z AsyÂżu i byÂła ona Âśpiewana w zorganizowanej przez niego szopce.
Najstarsza polska kolĂŞda to ZdrĂłw bÂądÂź krĂłlu anielski z 1424 r. Pierwotnie na poczÂątku XV wieku tÂłumaczono na jĂŞzyk polski kolĂŞdy ze ÂśpiewnikĂłw braci czeskich. Wzrost popularnoÂści gatunku nastÂąpiÂł na przeÂłomie XVII i XVIII wieku, wtedy ustaliÂł siĂŞ sam termin kolĂŞda w znaczeniu pieÂśni boÂżonarodzeniowej. PowstaÂła wĂłwczas jedna z najwaÂżniejszych polskich kolĂŞd W ÂżÂłobie leÂży, przypisywana Piotrowi Skardze – do melodii poloneza koronacyjnego krĂłla WÂładysÂława IV. InnÂą bardzo popularnÂą kolĂŞdĂŞ BĂłg siĂŞ rodzi, do melodii w rytmie poloneza, napisaÂł Franciszek KarpiĂąski. TwĂłrcami kolĂŞd byli takÂże miĂŞdzy innymi MikoÂłaj SĂŞp SzarzyĂąski i Andrzej Morsztyn, a w XIX w Feliks Nowowiejski i Zygmunt Noskowski. KolĂŞdĂŞ LulajÂże, Jezuniu Fryderyk Chopin zacytowaÂł w Âśrodkowej czĂŞÂści scherza h-moll op.20. Ze wspĂłÂłczesnych kolĂŞdy komponowaÂł Witold LutosÂławski.
NajsÂłynniejszÂą kolĂŞdÂą jest Cicha noc, ktĂłrÂą przetÂłumaczono na ponad 300 jĂŞzykĂłw i dialektĂłw. PowstaÂła w roku 1818 w maÂłym austriackim miasteczku Oberndorf w Alpach. Jej autorami byli wikary miejscowego koÂścioÂła ks. JĂłzef Mohr oraz jego organista Franz Gruber. NiektĂłre dawne kolĂŞdy Âśpiewamy do dziÂś. Najstarsze z nich to m. in. AnioÂł pasterzom mĂłwiÂł (XVI w.), W ÂżÂłobie leÂży, PrzybieÂżeli do Betlejem, Nowy Rok bieÂży, Gdy Âśliczna Panna (XVII w.), Jezus malusieĂąki, LulajÂże Jezuniu, Ach, ubogi ÂżÂłobie, BĂłg siĂŞ rodzi, Tryumfy KrĂłla niebieskiego (XVIII w.).
ÂŹrĂłdÂło : Wikipedia i strony katolickie.

Stefan · Wysłany: 2009-12-21, 22:19 **OpÂłatek wigilijny.**

OpÂłatek (z Âłac. oblatum – "dar ofiarny") - bardzo cienki biaÂły pÂłatek chlebowy, przaÂśny, czyli niekwaszony i niesolony, wypiekany z biaÂłej mÂąki i wody bez dodatku droÂżdÂży. Jest to taki sam opÂłatek, jaki jest uÂżywany podczas mszy ÂświĂŞtej w KoÂściele katolickim, z tym, Âże wigilijny opÂłatek w odrĂłÂżnieniu od hostii nie jest konsekrowany, tylko poÂświĂŞcony.
StarochrzeÂścijaĂąska tradycja Âłamania chleba i „uczty miÂłoÂści”, na gruncie polskim staÂły siĂŞ rodzimym, niepowtarzalnym, uroczystym obrzĂŞdem dzielenia siĂŞ opÂłatkiem w wieczĂłr wigilijny. PiĂŞkny ten i niezwykÂły obrzĂŞd domowy, znany od koĂąca XVIII w. najpierw przyjÂąÂł siĂŞ wÂśrĂłd szlachty. Bardzo szybko rozprzestrzeniÂł siĂŞ i w innych stanach, w miastach i na wsi, na obszarze prawie caÂłej Polski, z wyjÂątkiem czĂŞÂści Pomorza oraz Warmii i Mazur; tam jeszcze w poczÂątkach XX w. nie znano obyczaju Âłamania opÂłatka.
KaÂżdego roku, w domach polskich, wieczerzĂŞ wigilijnÂą poprzedza wzruszajÂący i uroczysty rytuaÂł Âłamania opÂłatka. Zatem pierwszym i najwaÂżniejszym wigilijnym pokarmem jest w Polsce kĂŞs mistycznego chleba — anielskiego chleba miÂłoÂści.
OpÂłatki bowiem, ktĂłrymi Âłamiemy siĂŞ w wieczĂłr wigilijny — i ktĂłre zrobione sÂą z tej samej materii co opÂłatki uÂżywane w misteriach koÂścielnych — sÂą chlebem osobliwego rodzaju, upieczonym bardzo cienko z najbielszej, starannie przesianej mÂąki pszennej i czystej wody. Chlebem zaÂś od najdawniejszych czasĂłw dzielili siĂŞ ludzie na znak braterstwa i jednoÂści. OpÂłatek wigilijny jest symbolem pojednania i przebaczenia, znakiem przyjaÂźni i miÂłoÂści. Dzielenie siĂŞ nim na poczÂątku wieczerzy wigilijnej wyraÂża chĂŞĂŚ bycia razem, bo przecieÂż ludzie skÂłĂłceni nie zasiadajÂą do wspĂłlnego stoÂłu. Ma swojÂą symbolikĂŞ w wymiarze nie tylko duchowym: sama materia opÂłatka: "chleb", podkreÂśla rĂłwnieÂż doczesny charakter ÂżyczeĂą. W podtekÂście tego Âżyczenia jest nawiÂązanie do modlitwy Ojcze Nasz: oby nam go nie zabrakÂło (chleba naszego powszedniego...). Symbolika chleba ma jeszcze inny wymiar: naleÂży byĂŚ jak chleb dobrym i jak chleb podzielnym.
W Âśredniowieczu, w Europie, wyrobem opÂłatkĂłw mszalnych zajmowaÂły siĂŞ klasztory. SÂłynÂąÂł z nich szczegĂłlnie zakon benedyktynĂłw z Cluny. RĂłwnieÂż i w Polsce pieczeniem opÂłatkĂłw poczÂątkowo zajmowali siĂŞ zakonnicy, wikariusze i inne „osoby koÂścielne”; ale juÂż w XV w. piekli je takÂże ludzie zwiÂązani wprawdzie z KoÂścioÂłem i gospodarstwem plebaĂąskim ale niekoniecznie stanu duchownego: organiÂści, kantorzy, koÂścielni i ich przypadkowi pomocnicy. Podobnie jak w innych krajach chrzeÂścijaĂąskiej Europy, pieczono opÂłatki w prostokÂątnych szczypcach Âżelaznych z imadÂłem, zwanych Âżelazami lub Âżelazkami.
OpÂłatki w czas ÂświÂąteczny BoÂżego Narodzenia sÂą obecne w naszych domach i muszÂą znaleÂźĂŚ siĂŞ na wigilijnym stole, poÂłoÂżone z szacunkiem na talerzu, na bochenku chleba, na pasemku sÂłomy lub siana, na ziarnach zbĂłÂż rozsypanych na obrusie, albo zawiÂązanych w serwetkĂŞ, w zaleÂżnoÂści od tradycji regionalnej i rodzinnej.
Po dzieĂą dzisiejszy ÂświÂąteczny opÂłatek wigilijny jest dla nas symbolem pokoju i dobra. Dlatego zgodnie z przechodzÂącym z pokolenia na pokolenie obyczajem, w niezwykÂły i najpiĂŞkniejszy w roku wieczĂłr wigilijny Âłamiemy i ze czciÂą poÂżywamy opÂłatek — znak pokoju, pojednanie, przebaczenie, miÂłoÂści, przeÂżywanej wspĂłlnie radoÂści BoÂżego Narodzenia i wiernoÂści najcenniejszym naszym i najlepszym tradycjom.
KiedyÂś w rĂłÂżnych rejonach Polski, przed BoÂżym Narodzeniem opÂłatki biaÂłe i barwne, ksiĂŞÂża lub organiÂści roznosili do domĂłw parafian i skÂładali im Âżyczenia ÂświÂąteczne.
”Proboszcz i z pobliskich miejsc duchowni — pisaÂł o zwyczaju tym ÂŁukasz GoÂłĂŞbiowski, w 1830 r. — roznoszÂą po domach pĂŞk opÂłatkĂłw biaÂłych, ÂżĂłÂłtych i czerwonych, jak przedtem i inne kolory przydajÂą. Na tacy przykrytej je ofiarowujÂą i dostajÂą za to nagrodĂŞ, a za perorĂŞ i Âżyczenia podziĂŞkowania ”.
Niecierpliwie czekano pierwszej gwiazdy, gdy ta zajaÂśniaÂła zbierali siĂŞ goÂście i dzieci ...rodzice wychodzili z opÂłatkiem na talerzu — wspomina BoÂże Narodzenie w swym rodzinnym domu Ursyn Niemcewicz — a kaÂżdy z obecnych biorÂąc opÂłatek obchodziÂł wszystkich zebranych, a nawet sÂłuÂżÂących i ÂłamiÂąc go powtarzaÂł: bodaj byÂśmy na przyszÂły rok Âłamali go ze sobÂą ”.
OprĂłcz biaÂłego opÂłatka, przeznaczonego na komunikanty i do Âłamania siĂŞ podczas wigilii, wypieka siĂŞ rĂłwnieÂż kolorowy, przeznaczony dla zwierzÂąt domowych i bydÂła. Na ÂŚlÂąsku znany jest tzw. "radoÂśnik", czyli opÂłatek posmarowany miodem, dawany dzieciom.

W potocznym znaczeniu opÂłatek (zwany inaczej spotkaniem opÂłatkowym) oznacza rodzaj spotkania organizowanego w zakÂładach pracy w okresie Adwentu lub BoÂżego Narodzenia, poÂłÂączonego z Âłamaniem siĂŞ opÂłatkiem i skÂładaniem ÂżyczeĂą.
ÂŹrĂłdÂło : strony katolickie.